26/8/08

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΔΗΜΟΣΙΟ (ή βάρα τον ένα και χτύπα τον άλλο)

Δημοσιεύθηκε στα «Σερβιώτικα Νέα» – φύλλο 171 – Φεβρουάριος 2005


Αληθινό καρκίνωμα της δημόσιας ζωής έχει καταντήσει το Ελληνικό Δημόσιο. Και αναφέρομαι βέβαια στις υπηρεσίες τις επιφορτισμένες με το «ανίερο» καθήκον της εξυπηρέτησης του δύσμοιρου Έλληνα.
«Διανύουμε ήδη την πρώτη πενταετία του 21ου αιώνα και η ελληνική κρατική μηχανή παραμένει προσκολλημένη στο παρελθόν, αγκυλωμένη στις πελατειακές σχέσεις του 19ου αιώνα, ακινητοποιημένη από την υπέρμετρη γραφειοκρατία, εφθαρμένη και διεφθαρμένη. Οι δημόσιοι υπάλληλοι, το 15,5% των Ελλήνων εργαζομένων, 670.000 άτομα, παραμένουν εδώ και τουλάχιστον δύο δεκαετίες στάσιμοι αριθμητικά, μορφωτικά, επαγγελματικά, εθισμένοι σε νοσηρές νοοτροπίες. Κατά πλειoψηφία ευθυνόφοβοι, τυπολάτρες, όχι πάντα γνώστες του αντικειμένου τους, μη εξυπηρετικοί προς τον πολίτη, ενίοτε πωρωμένοι (σε πολλές υπηρεσίες οι δωροδοκίες, τα «στραβά μάτια», η κατάχρηση εξουσίας αποτελούν καθημερινό φαινόμενο) απομονώνουν και αχρηστεύουν όποιον άξιο και καταρτισμένο υπάλληλο επιδείξει ζήλο»

Ενδιαφέρον, αν και μάλλον κοινότυπο, το άρθρο της Μαρίας Δεληθανάση στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ της 30ης Ιανουαρίου (με DVD), και αυτό γιατί η δημοσιογραφική έρευνα και κατάθεση «πιάνει» το πρόβλημα και το θέμα από όλες τις πλευρές, και δεν επαφίεται σε μία απλή καταγραφή και περιγραφή μιας κατάστασης.
Η παρατήρησή μου αυτή δεν σημαίνει ότι δεν συμφωνώ με τα γραφόμενα της συμπαθέστατης αρθρογράφου. Συμφωνώ και επαυξάνω, όπως άλλωστε πράττει και η εν λόγω κυρία στη συνέχεια του πονήματός της, απλά θα ήθελα να δημοσιοποιήσω μερικές επιπλέον σκέψεις μου για το θέμα αυτό.

Είναι αλήθεια ότι μεγάλο μέρος των δημοσίων υπαλλήλων «λειτουργεί» με γνώμονα το συμφέρον, την ησυχία του, και την βασανιστικά επαναλαμβανόμενη προσμονή του Σαββατοκύριακου.
Από κει και πέρα έχουμε το αξιοπερίεργο φαινόμενο της συνεχούς αναδιάρθρωσης, βελτίωσης, επανίδρυσης και άλλων μεγαλεπίβολων σχεδίων των εκάστοτε κυβερνήσεων για το Δημόσιο. Αυτό συνεπάγεται ότι οι πανίσχυρες (σχεδόν πάντα με συνένοχο το εκλογικό μας σύστημα) ελληνικές κυβερνήσεις προσκρούουν στην άρνηση των «υπαλληλάκων» να συμμορφωθούν με τις προσταγές και τη θέλησή τους για εξυγίανση του δημόσιου τομέα. Αβίαστα μου έρχεται στο νου η σκηνή πολλών παλιών Ελληνικών ταινιών των υπαλλήλων με τα γυαλάκια και τα πάνινα μαύρα περιβραχιόνια (δυστυχώς δεν γνωρίζω πως τα ονόμαζαν) να κρατούν –ωσάν σφυροδρέπανα και καλάσνικωφ- στα χέρια τα ξυμένα μολύβια τους και να επιτίθενται σε κάθε καλοπροαίρετο προϊστάμενο που επιθυμεί να εφαρμόσει το νέο σύστημα της κάθε νέας κυβέρνησης.
Ο λαϊκή σοφία έχει μία απάντηση για όλα τα παραπάνω που καθιστά όποια έρευνα περιττή. «Το ψάρι βρωμάει απ’το κεφάλι» και μάλιστα το παρακάτω κεφάλι. Εξηγούμε γιο να μην παρεξηγηθώ…και λογοκριθώ.
Ωραίες οι σκέψεις και οι ιδέες για βελτίωση και αναδιάρθρωση του συστήματος των υπουργών Εσωτερικών Δημόσιας Διοίκησης κλπ, κλπ. Και τι με αυτό; Από την έρευνα, το σχεδιασμό, το όραμα μέχρι και την υλοποίηση υπάρχουν και συμμετέχουν σωρό οι επιτήδειοι, άσχετοι, πονηροί αρχοντοχωριάτες της δημόσιας ζωής (μας).

Ανθρωποι που από τη μια στιγμή στην άλλη, λόγω ευνοϊκών συνθηκών και συγκυριών -πολιτικών και μη- βρέθηκαν στο τιμόνι, εκφραστές και διεκπεραιωτές των αφ’ υψηλού οραμάτων (παίρνουμε τη θετική άποψη).
Ανθρωποι επιρρεπείς στην αλαζονεία της εφήμερης εξουσίας, κολακευόμενοι, πρώην κόλακες.
Αντε τώρα εσύ καλοπροαίρετε Υπουργέ να εφαρμόσεις πολιτική, πρόγραμμα και πρόταση. Εχεις να αντιμετωπίσεις ανθρώπους που έμαθαν να λειτουργούν έτσι. Δεσποτικά, αλαζονικά που «δεν ανέχονται μύγα στο σπαθί τους». Ανερχόμενα αστέρια της επαρχιώτικης πολιτικής καριέρας τους. Μελλοντικούς Βουλευτές, Διευθυντές Υπουργείων, Νομάρχες, Περιφερειάρχες, Υπουργούς. Εργατοπατέρες της δημόσιας βιοπάλης μας.
Και ερχόμαστε στον υπαλληλάκο. Τον βαλλόμενο της κάθε αποτυχημένης υπουργικής προσπάθειας. Σε αυτόν που δέχεται καθημερινά την προκατειλημμένη δυσπιστία του πολίτη, του θύματος δηλαδή της όλης αυτής κατάστασης.
Ακόμη και στην απευκταία (λέμε τώρα) περίπτωση να θέλει να προσφέρει στους συνανθρώπους του, στους συμπολίτες του, στον τόπο του, έχει να αντιμετωπίσει τη δυσπιστία και την απορία των «επικεφαλής».
«Ποια είναι άραγε τα κίνητρά του;» «Μήπως προσπαθεί να μας υποσκελίσει;» «Τι ανακατεύεται εκεί που δεν τον σπέρνουν;», «κάποιο λάκκο έχει η φάβα. Δεν μπορεί να προσπαθεί περισσότερο από αυτό που είναι υποχρεωμένος.» κ.ά.
Έτσι ο εργαζόμενος βρίσκει μπροστά του τον τοίχο της νοοτροπίας μας. Ένα ολόκληρο σύστημα θεματοφύλακα της μιζέριας μας. Τα σιχτιρίζει λοιπόν όλα και περιμένει και αυτός, ήσυχος πια, μαζί με τους άλλους συναδέλφους του το σαββατοκύριακο. Και ζήσαν αυτοί καλά και αυτός …καλύτερα.

Και όσο για τα φαινόμενα διαφθοράς, χρηματισμού, κατάχρησης εξουσίας και λοιπά μέρος της ενοχής και γιατί όχι τη συνενοχή πρέπει να την αναζητήσουμε και πάλι στο ψαροκέφαλο. Διότι δεν είναι δυνατόν να γίνονται όλα αυτά και οι προϊστάμενοι, είτε αυτοί είναι Υπουργοί, είτε Διευθυντές Δ.Ο.Υ., Πολεοδομιών, Νοσοκομείων, και αναφέρω μόνο τις κατά γενική ομολογία αμαρτωλές ειδικότητες, να μη γνωρίζουν τίποτα. Και αν ακόμη συμβαίνει αυτό θα πρέπει άμεσα να απολογηθούν για την ανικανότητα και τη βλακεία τους. Εάν πάλι το γνωρίζουν και κάνουν τα «στραβά μάτια» από συμφέρον ή γιατί θεωρούν ότι κάτι τέτοιο είναι φυσιολογικό για την κοινωνία μας, τότε είναι συνένοχοι, για να μην πω οι μόνοι ένοχοι, γιατί ποιος θα παρανομούσε, καθ ’οιονδήποτε τρόπο, από τη στιγμή που ήταν σίγουρος ότι θα τιμωρηθεί;

Ωραία είναι τα λόγια, τα προγράμματα επιμόρφωσης, η συνεχής εκπαίδευση και ενημέρωση των υπαλλήλων, αλλά μήπως αυτή πρέπει να αρχίσει πρώτα από τα υψηλόβαθμα στελέχη των υπηρεσιών;
Τι ωφελεί η επιμόρφωση του υπαλλήλου από τη στιγμή που ο προϊστάμενός του δεν μπορεί να απομυζήσει την παραγωγικότητά του; Αυτός πρέπει να είναι ο γνώστης της συμπεριφοράς και της ορθής διοίκησης, που θα φέρει την παραγωγικότητα και την ανάπτυξη.

Η δημόσια διοίκηση πρέπει πια να λειτουργήσει με ιδιωτικά κριτήρια. Να αντιμετωπίζει τον πολίτη σαν πελάτη και σκοπός της να είναι η με τον καλύτερο τρόπο εξυπηρέτησή του.
Ένα βήμα έγινε με τα Κέντρα Εξυπηρέτησης Πολιτών. Νέα παιδιά, μορφωμένα ανέλαβαν να χτυπήσουν από μέσα τη γραφειοκρατία. Να δώσουν στον πολίτη αυτό που όντως του αξίζει και για το οποίο πληρώνει. Τη βοήθεια και την κατεύθυνση να αντιμετωπίσει τη χίμαιρα της γραφειοκρατίας και του ωχαδελφισμού. Εν μέρει πέτυχε πιστεύω, αρκεί να συνεχιστεί με την ίδια βοήθεια από την Πολιτεία.
Βέβαια η εξυπηρέτηση των πολιτών δεν έχει τόσο μεγάλο πολιτικό ή και να το πω ωμά ψηφοθηρικό αντίκτυπο στους άμεσους διαχειριστές των Κέντρων που είναι οι Περιφερειάρχες, οι Νομάρχες και οι Δήμαρχοι. Και αυτό γιατί η θετική εντύπωση του πολίτη εισπράττεται απευθείας από την κεντρική εξουσία. Πολλοί λίγοι γνωρίζουν ότι τα ΚΕΠ ανήκουν διοικητικά στην Τοπική Αυτοδιοίκηση.
Ετσι ενώ δημιουργούν δυσβάσταχτα -είναι αλήθεια- λειτουργικά έξοδα, στους ήδη σφιχτούς προϋπολογισμούς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, αποδίδουν μικρό ή αμελητέο πολιτικό όφελος, με αποτέλεσμα, πολλοί ηγήτορες τοπικών κοινωνιών να τα χρησιμοποιούν σαν «συμπλήρωμα» των υπηρεσιών τους, δυσκολεύοντας έτσι το πραγματικό τους έργο.

Ας είναι. Η αρχή έγινε. Τον τρόπο τον γνωρίζουμε, περιμένουμε και την πολιτική βούληση. Κι μη γελιόμαστε η Δημόσια διοίκηση με τα άρρωστα φαινόμενά της είναι απλά ο αντικατοπτρισμός της άρρωστης κοινωνίας μας, της άναρχα δομημένης νοοτροπίας μας.
Γι’ αυτό ας ξεβρωμίσουμε πρώτα το κεφάλι.-

Δεν υπάρχουν σχόλια: